maandag 9 juli 2012

de wesp


Ik heb een verhaal geschreven. En voorgelezen aan onze zoon Tijn.
Van hem is het woord 'hopsateetje'. Daarmee is dit verhaal ook voor hem.
En voor alle andere jongens van bijna vijf.
En voor alle meisjes van bijna 5.
En voor alle andere jongens en meisjes van alle andere leeftijden...


De wesp


‘Aaaah. Nee. Dit is niet leuk, juf’, roept Cars.
Juf Ciska kijkt op.
‘Wat is niet leuk, Cars’, vraagt ze.
‘Het is hier koud. Het raam staat open.’
‘Nou moe. Hoe kan dat?’, zegt juf verbaasd.
‘Geen idee, juf. Maar het tocht wel.’
Juf Ciska kijkt naar alle kinderen.
‘Cars ziet dat het raam open staat. Wie heeft het open gezet?’
‘Ik niet’, zegt Tijn.
‘Ik vroeg niet wie het niet had opengezet. Ik vroeg wie het wel had gedaan.’
Jente staat op.
‘Ik weet het juf. Het was meester Geert.’
Juf Ciska zwabbert met haar armen.
‘Meester Geert?’, vraagt ze.
‘Hopsateetje, waarom dat dan?’
‘Hij vond dat het hier stonk’, zegt Jente.
‘Ja, naar parfum’, zegt Tijn.
‘Die geur moest uit de klas.’
‘Hopsateetje. Dat kan niet. Ik heb geen parfum.’
Juf Ciska loopt door het lokaal.
Ze stampt met haar voeten.
‘Wat doet die meester Geert toch steeds in mijn klas. Hij heeft hier niets te zoeken.’
Juf Ciska moppert. Ze sluit het raam.
Sam steekt zijn vinger op.
‘Waarom mag het raam dan niet open, juf?’
Juf Ciska zucht.
‘Omdat. Ja, omdat zo maar. Dat komt door de…’

‘Weps’, gilt Fleur.
‘Waar?’, roept juf Ciska.
Fleur kijkt naar het raam en wijst.
Juf ziet de wesp.
‘Het is een wesp, Fleur’, zegt ze. ‘Geen weps.’
Fleur kijkt naar de juf.
‘Daar wil ik niet over nadenken, juf. Voor mij is het een weps. Wil je hem wel weghalen?’

Juf Ciska knikt.
Ze mompelt. Ze kijkt om zich heen.
De kinderen zitten allemaal op hun stoel. Ze kijken naar het raam. En naar de wesp.
Fleur bibbert. Ze gilt altijd als er een wesp in het lokaal is. Ze kan niet tegen de steek van een wesp.
Dan krijgt ze hele dikke rode bulten. Ze noemt een wesp een weps. Ze vindt wespen niet leuk. Fleur is er bang voor.
‘Daarom moest het raam dicht’, mompelt juf Ciska.
Haar lippen krullen.
‘Hopsateetje. Die domme meester Geert toch. Hij weet toch dat er wepsen zijn.’
‘Wespen juf’, zegt Sam. ‘Het is een wesp, geen weps.’
De wesp loopt tegen het raam.
Zijn sprieten gaan heen en weer.
Fleur doet haar handen voor haar ogen.
‘Het maakt niet uit of je je handen voor je ogen doet’, zegt Tijn.
‘Hoezo?’, vraagt Fleur.
‘Je ziet hem niet maar hij is er heus wel hoor. HIj ghaat heus niet weg als je je handen voor je ogen hebt.’
Fleur kijkt tussen haar vinders door naar Tijn.
‘Je hebt gelijk’, zegt Fleur. ‘Juf, kun je de weps weg sturen?’
Juf Ciska kijkt om zich heen.
Ja. Dat kan ik’, zegt ze hard.
‘Ik kan het’, schreeuwt ze.
‘Hopsateetje. En weet je waarom, Fleur?’
Fleur schudt haar hoofd. Haar haar wappert. ‘Omdat ik net mijn diploma heb gehaald. Mijn muggen vanger diploma.
Ik ben een echte muggenvanger’, zegt ze.

De kinderen kijken elkaar aan.
De sprieten van de wesp staan even stil.
Dan kletsen de kinderen door elkaar.
De wesp beweegt weer.
Juf Ciska steekt haar hand op.
De kinderen zijn weer stil.
‘Ho ho. Hopsateetje. Wat een gekakel zeg. Jullie lijken wel kippen. Wat is er aan de hand?’
Tes staat op van haar stoel. Ze gaat voor juf Ciska staan.
Ze wijst met haar vinger naar juf.
‘Dat bestaat heus niet’, zegt Tes.
‘Wat niet?’
‘Een diploma voor muggen vangen.’
‘Heus wel’, zegt juf.
‘Heus niet. Laat maar eens zien dan.’
Juf Ciska krabt haar hoofd. Ze pulkt even in haar neus. Dan doet ze haar hand onder haar kin.
‘En een mug is geen weps’, zegt Fleur. ‘Dus ook als je wel een diploma hebt, dan telt die niet voor wepsen.’
Juf Ciska krabt haar hoofd. Ze pulkt even in haar neus. Dan doet ze haar hand onder haar kin.
‘Hopsateetje zeg. Jullie zijn slim. Maar een wesp is ook een mug. Alleen heeft hij een gestreepte pyjama aan. Of een trainingspak. Of een boevenpak.’
De kinderen lachen.
‘Dan kun je hem wel naar de gevangenis sturen, juf’, zegt Tijn.
‘Waar is je diploma dan, juf?’, vraagt Tes.
‘Thuis. Maar ik heb hem nu niet nodig. Ik weet al hoe ik die mug ga vangen.’
‘Hoe dan?’, vraagt Sam.
‘Ik zal het jullie laten zien.’


Juf Ciska zucht. Ze kijkt om zich heen.‘Zo’n boevenmug moet je goed aanpakken. Hij laat zich vast niet makkelijk vangen.’
Juf Ciska krabt haar hoofd. Ze wrijft haar gezicht. Ze doet haar handen voor haar ogen. Als ze haar handen weg haalt staan haar ogen anders.
Ze kijkt een beetje boos. Maar het lijkt ook of ze lacht. Zo kan alleen juf Ciska kijken.
‘Hopsateetje. Eh… tja… dus… jawel. Hier is juf Ciska, de wespen vanger. Ik ben de beste wespen vanger van de hele wereld. Waar is mijn wespen vangstok?’
Niemand zegt wat. Alle kinderen kijken verbaasd naar hun juf.

Juf Ciska pakt een stok van een tafel.
Ze zwiept de stok door de lucht.
ZOEF. ZWIEF.
‘Hier is Juf Ciska, de beste wespen vanger van de hele wereld. Hopsateetje. Waar is de wesp van Fleur?’
Juf Ciska sluipt op haar tenen.
Bij het raam staat ze stil. De wesp niet. Die vliegt weg.
Heel langzaam vliegt de wesp door het lokaal.
‘Ja ja, mijn kleine wesp. Hier ben ik. Hier is de beste wespen vanger. Ik ben de beste van de wereld. Kom maar Wespje. Ik zwief je wel even. Kom maar, kom maar, kom maar.’

Juf Ciska sluipt.
De wesp komt niet. Hij vliegt voor juf uit.
Juf Ciska zoeft de stok door de lucht.
ZOEF. ZWIEF.
Maar ze jaagt de wesp niet weg.
Juf zwieft nog een keer.
‘Hopsateetje. Jij mormel. Jij hoort niet in dit lokaal’, roept ze.
Juf Ciska staat stil bij een tafel achter in het lokaal.
Op de tafel ligt een kleed. Ze pakt het kleed. Daarna zwaait ze het soepel over haar schouders.

‘Je ziet er uit als een echte superheld, juf’, zegt Tijn.
Juf Ciska lacht.
‘Hier is de wespenvanger. Geef je over, ellendige wesp’, roept ze.
Daarna zwaait ze naar de wesp en slaat.’
ZOEF.
Mis...
RAAK.
Juf Ciska zwiept een vaas van de kast.
Met veel lawaai valt de vaas op de vloer.
‘Ik heb een vaas geraakt. Hopsate, en ach en wee. Ik heb een vaas geraakt. Gelukkig is hij nog heel.’

De wesp vliegt door als of er niets aan de hand is. Hij vliegt naar het raam. Naar een plek waar hij al eerder was.
Daar vliegt de wesp rondjes. Hij ruikt aan het raam.
‘Het lijkt wel of de wesp naar buiten wil, juf’, zegt Tes.
Juf Ciska spreidt haar armen.
‘Jongens en meisjes, meisjes en jongens. Hier ben ik. Met mijn wespen vangstok.’
Juf Ciska staat er bij als een circus artiest.
Ze is geen juf meer, zo lijkt het, maar een echte wespen vanger.
Juf zwaait de stok boven haar hoofd.
Ze steekt haar tong uit, loopt naar de wesp en slaat.
MIS.
RAAK.
Kinkel de rinkel. Rinkel de kinkel.

Alle kinderen schrikken.
Juf Ciska schrikt.
Juf heeft het raam stuk gemaakt.
Scherven vallen op de vloer.
Tes zit met haar handen voor haar oren.
Net zoals Tijn. En Fleur. En Sam.
Net als Cars.
Alle kinderen zitten er stilletjes bij. Juf Ciska staat als een standbeeld. Ze staat muisstil.
Kaarsrecht en met grote ogen van de schrik.

De deur van het lokaal gaat open.
Meester Geert stormt binnen. Hij kijkt en kijkt. Hij ziet de scherven.
Hij kijkt naar juf Ciska.

Dan lacht meester Geert.
Hij lacht als nooit daarvoor.
Hij slaat op zijn eigen knieën.
‘Juf Ciska, wat doe je nu?’, vraagt meester Geert.
‘Hopsateetje. Ik eh. Er is een wesp. En die wil ik weg jagen.’

‘Het is gelukt, juf’, roept Fleur.
‘Wat is gelukt Fleur?’, vragen meester Geert en juf Ciska op hetzelfde moment.
‘Nou, de weps is weg. Ik denk dat hij door het raam naar buiten is gevlogen.’
Meester Geert lacht.
‘Dan heb je dat goed gedaan juf’, lacht hij.
Juf Ciska staat een beetje gek bij.
‘Ga jij maar voorlezen’, zegt meester Geert vriendelijk.
‘Dan ruim ik de scherven wel op. Dan bel ik de schilder. Die moet maar even een nieuw raam brengen.’

Juf Ciska loopt naar haar stoel.
Ze houdt haar mantel om.
‘Hopsateetje zeg. Dat is goed gelukt.’

‘Zeg dat wel juf. Dank je wel’, zegt Fleur. ‘Maar de volgende keer hoef je van mij geen raam stuk te maken hoor.’
Juf Ciska glimlacht.
‘Dat zal ik proberen’, zegt ze.

©Jelte van der Kooi 9-7-2012

zondag 20 mei 2012

verhalenkoffer


Koffers vol verhalen op Cultuurerf Den Andel

DEN ANDEL – Hij neemt koffers vol spullen mee, en laat het publiek daarin voorwerpen zoeken; hij laat ze daarover vertellen, en improviseert aan de hand van wat hij hoort ter plaatse een uniek verhaal. Dit alles staat te gebeuren op zondag 27 mei (Eerste Pinksterdag), als Jelte van der Kooi uit het Drentse Odoorn komt optreden in de Vertelhut van het Cultuurerf te Den Andel.

Verhalen vertellen van anderen is niets voor Jelte van der Kooi. Verhalen vertellen mét anderen daarentegen heeft zijn passie. Samen met de aanwezigen bouwt Van der Kooi aan een unieke vertelling. Zijn kracht ligt in improvisatie. “De voorwerpen die de aanwezigen uit de koffers halen, leiden bij degene die ze vindt tot herinneringen en beelden,” vertelt Van der Kooi. “Maar ook ik heb mijn herinneringen, en zo leggen we als het ware samen de fundamenten voor een verhaal, dat enig in zijn soort is.” De voorstelling heeft als naam gekregen De pionier – een koffervertelling. Van der Kooi: “Aan de hand van het materiaal dat ik bij me heb, gaan we pionieren. We gaan samen de wereld verkennen. Het wordt een interactief vertelfeest.”
Het is niet eenvoudig om Jelte van der Kooi met één enkel woord te duiden. De voormalige onderwijzer, geboren op Urk, is niet alleen verhalenverteller. Hij verzorgt ook workshops over verhalen schrijven en vertellen. Daarnaast schrijft hij poëzie, en heeft hij een roman op zijn naam staan: “Martin – 2-14 december 1975”, over een fictief personage dat als één van de gegijzelden betrokken raakt bij de treinkaping bij Wijster. Hij verzorgt communicatietrainingen, en is nog steeds bij het onderwijs betrokken als adviseur in het basisonderwijs. Hij houdt zich verder intensief bezig met activiteiten rondom leesbevordering, in welk verband hij ‘Meester Korneel’ in verhalen opvoert, en regelmatig zelf in Meester Korneels huid kruipt om verhalen te vertellen.
De voorstelling van Van der Kooi is de derde in een reeks ‘vertelsessies’ op het Cultuurerf te Den Andel. Deze sessies vinden iedere laatste zondag van de maand plaats, uitgezonderd de maanden juli en augustus. Op 24 juni, tijdens de Tuin en Kunst Tiendaagse, zal de laatste vertelvoorstelling van het seizoen plaatsvinden met een optreden van Jan Willems.
De voorstelling van 27 mei start om 15:00. De toegang is niet gratis. Het Cultuurerf is te vinden op het adres Kruisweg 6 te Den Andel. Meer informatie over de voorstelling en de vele andere activiteiten van het Cultuurerf is te vinden op cultuurerf.blogspot.com. 

zondag 13 mei 2012

Bezoek het stoelenbos



Het stoelenbos, een bezoek waard.


Alle 185 kinderen van openbare basisschool ‘De Weiert’ in Odoorn hebben een gedicht geschreven.
Elk kind heeft een foto mee naar school genomen met daarop zijn favoriete plek: in het dorp, in de achtertuin, in de speeltuin, in het weiland,… Op school kreeg elk kind een stoel… in ruil voor het gedicht. Aan elke stoel is het gedicht van het kind en een foto met daarop zijn favoriete plek gekoppeld.
Samen is het een kunstproject geworden: 
De 185 stoelen staan nu allemaal op de centrale brink van het dorp, onder de bomen van ‘de Boshof’. Op deze manier is er een bos van stoelen ontstaan waar de verbaasde toeschouwer rust vindt. Deze week, vanaf donderdag 17 mei, wordt in en rond het dorp Odoorn de Drentse wandelvierdaagse gelopen. Een uitgelezen manier om lopend de mooie omgeving te verkennen. Maar ook een goed moment om in verwondering stil te staan bij de fantastische gedichten van de Oringer jeugd. We nodigen u uit om onderdeel uit te maken van het stoelenbos. U mag in het gastenboek (in de groene brievenbus) uw eigen gedicht schrijven of gewoon wat woorden achterlaten. Dwaal mee, proef de sfeer, geniet van woorden, onderga het bos, rust uit en kijk. Tot eind mei kunt u ons stoelenbos bezoeken. En u zult merken dat u net zo enthousiast wordt als de kinderen. De dichter in u zal wakker worden en u zult na het bezoek op een andere manier naar uw eigen omgeving kijken.

doorkijkje in het stoelenbos.

maandag 30 april 2012

gast-en-boek

(poë) Zie ! mijn stoel                                           obs De Weiert in Odoorn

Projectweek poëzie.

Op 29 april heb ik een gastenboek naar het stoelenbos gebracht. Het gastenboek kun je vinden in de groene brievenbus. De brievenbus kun je vinden onder de skippybal. Tot nu toe zijn er veertien stukken in geschreven: gedichten, complimenten, namen.
De stoelen zijn nu verspreid over een groter gebied. Van welke kant je de brink nu nadert maakt niet uit, je kunt niet om de stoelen heen.

De kinderen van groep 1 en 2 hebben hulp gehad bij het maken van hun gedicht.
Verschillende ouders hielpen mee. Een ouder had met een kleuter een gesprek over de foto die het kind bij zich had. De woorden en zinnen hebben de ouders vervolgens gebruikt om er een gedicht over te schrijven.
Zo had Stijn (groep 2) een foto bij zich van het pleintje waar hij woont Hij vertelde vol vuur over zijn mountainbike. Onderstaande gedicht kun je nu vinden in het stoelenbos in Odoorn:

op mijn mountainbike
vol zilver en grijs
cross ik in het rond
doen we een race
en soms, heel soms
win ik wel een mooie prijs

op mijn mountainbike
race ik rond het veld
de wind gaat langs me
dan ga ik heel erg snel
en kom ik over de streep
ben ik een echte held

op mijn mountainbike
cross ik door de straat
race ik in het rond
met de wind in de rug
van ’s morgens vroeg
tot ’s avonds laat


Stijn

Oh ja. Het stoelenbos is een perfecte plek voor een goed gesprek!



meer foto's:

http://www.obs-deweiert.nl/

eerdere berichten over het stoelenbos project:

zaterdag 28 april 2012

De skippybal in het stoelenbos


(poë) Zie ! mijn stoel                                           obs De Weiert in Odoorn

Projectweek poëzie.

Vanmorgen heb ik een skippybal naar het stoelenbos gebracht. Daar hangt hij nu, als wiegende verteller.
Vanmorgen sprak ik met een dame (uit Klijndijk) die op zoek was naar informatie over het stoelenbos.
In telegramstijl vertelde ik haar wat er te zien was:
kinderen maakten een gedicht * over hun favoriete plek * gedicht en foto gekoppeld aan een stoel * 180 stoelen in het bos * de maand mei * obs de Weiert * Odoorn * (poë) Zie! mijn stoel...
Dezelfde informatie staat nu ook op de skippybal, met een verwijzing naar de website van de school: 
http://www.obs-deweiert.nl/ en naar dit blog.

Oh ja, de mevrouw uit Klijndijk stond stil tegen over me, keek me aan en zei:

'Dit is het he? Laat de kinderen maar hun gang gaan met gekke dingen. Dan komt het wel goed.'

eerdere berichten over het stoelenbos project:

 

vrijdag 27 april 2012

stoelenbos

(poë) Zie ! mijn stoel                                           obs De Weiert in Odoorn

Projectweek poëzie.

Vrijdag 27 april was het zo ver.
180 kinderen brachten hun gedicht naar de centrale plek in het mooie dorp Odoorn.
Allemaal hadden ze hun eigen gedicht geschreven over hun favoriete plek. Bij huis, op vakantie, in het dorp....
De gedichten zijn, samen met een foto van die favoriete plek, vastgebonden aan een stoel.
Een stoel?
Ja, een stoel...En die stoel bracht elk kind naar de Boshof, een eikenrijke brink.
Het werd een bonte stoet van stoelen, gedragen door de kinderen en hun ouders.
De stoelen vormen nu een stoelenbos, een poëtisch kunstproject. Ook het dagblad van het noorden besteedde er aandacht aan. (zie foto)
En nu?
De stoelen, de foto's en de gedichten zijn in de meimaand te bewonderen.
En... rond 4 mei willen we vrijheidsgedichten van de kinderen uit de bovenbouw aan de stoelen koppelen en die rond het oorlogsmonument neerzetten!
Kom langs en geniet!
En... schuif je eigen stoel (met jouw gedicht) aan...
Doen! 




eerdere berichten over het stoelenbos project:
http://leesrijk.blogspot.com/2012/04/poe-zie-mijn-stoel.html


het stoelenbos


maandag 23 april 2012

stoelenberg

(poë) Zie ! mijn stoel                                           obs De Weiert in Odoorn

Projectweek poëzie.

Op 23 april werd het poëtische project geopend door burgemeester Marco Out van de gemeente Borger Odoorn.
Hij had een gedicht geschreven en voorgedragen over zijn favoriete plek: het schapenpark. 
Vervolgens haalde hij een stoel van de stoelenberg en gaf deze aan Kenny uit groep 8.

En nu?
In elke klas is aandacht voor poëzie: elfjes, rondelen, haiku's, rijmdichten, vrij vers... alles komt aan bod. 
Elk kind heeft uit de stoelenberg een stoel gekregen 
Aan elke stoel wordt een gedicht van een kind en een foto met daarop zijn favoriete plek gekoppeld.

Het eindresultaat (een poëtisch stoelenwoud) is vanaf aanstaande donderdag een maand lang te bewonderen in het centrum van het dorp Odoorn:



De stoelenberg aan het begin van het project.

Eerdere publicatie over dit onderwerp:
http://leesrijk.blogspot.com/2012/04/poe-zie-mijn-stoel.html